Czarkowski Ludwik Michał (1855–1928), lekarz, bibliograf, bibliotekarz. Syn Tomasza i Teofili z Lubowidzkich, ur. 4 IV w maj. rodowym Czarkówka, pow. bielskim, dawn. wojew. podlaskim. Po ukończeniu w r. 1875 gimnazjum w Wilnie i 1880 r. studiów medycznych w Uniw. Warszawskim trudnił się praktyką lekarską kolejno w l. 1881–4 w Skale pod Ojcowem, 1884–1894 w Siemiatyczach, pow. bielskim, 1894–1911 w Wilnie i krótko w Grodnie, 1912–18 w Siennie, gub. mohylewskiej (gdzie zarządzał szpitalem ziemskim), wreszcie w 1918 wrócił do Wilna.
Od r. 1894 członek Wileń. Tow. Lekarskiego, w którym w l. 1897–99 był starszym sekretarzem (na r. 1900 władze ros. nie zatwierdziły go), 1902–4 wiceprezesem i 1925, po reorganizacji T-wa, jego czł. honorowym. Zainicjował Związek Lekarzy Polaków w Wilnie i współpracował przy tworzeniu go w 1918 r. Wybrany wiceprezesem, zaś od r. 1921 prezesem tego związku, pozostał nim również po przekształceniu go w r. 1924 w Stowarzyszenie Lekarzy Polaków.
Nie zamykał się wszakże w ramach pracy ściśle zawodowej, której oddawał się z należytą sumiennością i poświęceniem, a której widomym znakiem pozostały jego rozprawy i artykuły w pismach specjalnych. Sprawy ogólnospołeczne a zwłaszcza politycznonarodowe były mu bardzo bliskie i dlatego zabierał o nich głos pod nazwiskiem własnym lub pseudonimem Sobiesław Sekta w korespondencjach i artykułach na szpaltach prasy warszawskiej, jak »Niwa« i »Głos«, oraz wileńskiej. Owocem jego zamiłowania do badań historycznych i postrzeżeń etnograficznych są rozprawy pt. Wzajemny stosunek stanów na Podlasiu (wyd. Pol. Ak. Um. w Kr. 1895) i Powiat Bielski gub. grodzieńskiej (wyd. Tow. Przyj. Nauk w Wilnie 1908) oraz artykuły w »Wiśle«. Będąc fanatycznym purystą jęz. polskiego, walczył o jego czystość w »Poradniku Językowym« (1901–9) i ogłosił Słowniczek najpospolitszych rusycyzmów (Wil., 2 wydania 1909 i 1920).
Głęboka znajomość piśmiennictwa polskiego skierowała jego uwagę w dziedzinę bibliografii ojczystej, której też przysłużył się swymi przyczynkami i recenzjami w publikacjach naukowych i wydanym osobno zbiorem pt. Pseudonimy i kryptonimy polskie (Wil. 1922). Razem z tym związał się ściśle jego rzec można drugi, obok lekarskiego, zawód – bibliotekarski, któremu poświęcił 20 lat swego życia. Był kierownikiem księgozbioru Tow. Przyjaciół Nauk w Wilnie od r. 1907, w którym towarzystwo to zostało powołane do życia, aż do swego zgonu, i jednocześnie od r. 1919 do 1924 starszym bibliotekarzem Biblioteki Uniw. Stefana Batorego. On to własnoręcznie zdjął pieczęcie bolszewickie z podwoi b. rosyjskiej rządowej Biblioteki Publicznej, przekazanej uniwersytetowi, i tym sposobem stał się pierwszym bibliotekarzem wskrzeszonej Wszechnicy Wileńskiej. Od r. 1907 był członkiem zarządu i od r. 1921 wiceprezesem Tow. Przyj. Nauk, które w r. 1911 uczciło go tytułem swego członka-korespondenta. Osobisty cenny zbiór 3000 dzieł wyborowych, głównie z zakresu nauk humanist., stracił w r. 1918, w drodze powrotnej z bolszewickiego Sienna do Wilna. Był Cz. jednym z najwybitniejszych członków Ligi Narodowej na terenie Wilna.
Zmarł 22 X 1928 w Wilnie, pochowany na cment. Rossa. Osierocił małżonkę, Melanię z Mikulskich, również literatkę wileńską, i syna. Godne uwagi są jego zapiski pamiętnikarskie, ogłoszone drukiem: Wilno w latach 1867–1875 (czasy gimnazjalne, Pamiętnik Wil. Tow. Lek. V 1929 i osobno 1930, s. 45), Sylwetki profesorów wydziału lekarskiego w Uniw. Warszawskim (lata akademickie 1875/6 do 1880/1. Archiwum Hist. i Filoz. Medycyny, P. 1927, VII 97–124 i 221–235, 1928, VIII 96–112) i W odmęcie wojny 1914–1918. Kronika wydarzeń w pow. sieńskim (Wil. 1927, 38). Nadto pozostawił w rękopisie obszerny Słownik rosyjsko-polski, z którego wydrukował przed wojną tylko jeden arkusz.
Życiorysy Cz-go ogłosili: jako lekarza: prof. St. Trzebiński w »Pamiętniku Wil. Tow. Lekarsk.« (1928, IV, zesz. 5, s. I–V, wraz z wyczerpującą bibliografią jego prac) i jako bibliotekarza: Brensztejn M. w »Przegl. Bibliotecznym« (1928, III zesz. 4, 331–4).
Michał Brensztejn